Odbicie i załamanie
Wiemy już, że światło rozchodzi się w próżni z prędkością \( c \). Natomiast, jak pokazują wyniki doświadczeń, w ośrodkach materialnych prędkość światła jest mniejsza. Jeżeli w jednorodnym ośrodku światło przebędzie w czasie \( t \) drogę \( l_{1} = vt \) to droga \( l \) jaką w tym samym czasie światło przebyłoby w próżni wynosi
gdzie
nosi nazwę bezwzględnego współczynnika załamania. Natomiast iloczyn drogi geometrycznej l \( _{1} \) i współczynnika załamania \( n \) nosi nazwę drogi optycznej. Poniżej w Tabela 1 podane zostały bezwzględne współczynniki załamania wybranych substancji.
Bezwzględne współczynniki załamania wybranych ośrodków
(dla \( \lambda \) = 589 nm - żółte światło sodu)
Ośrodek | Współczynnik załamania |
powietrze | 1.003 |
woda | 1.33 |
alkohol etylowy | 1.36 |
kwarc topiony | 1.46 |
szkło zwykłe | 1.52 |
szafir | 1.77 |
diament | 2.42 |
W nagłówku powyższej tabeli podano dla jakiej fali zostały wyznaczone współczynniki załamania. Jest to ważna informacja bo, jak pokazuje doświadczenie, prędkość fali przechodzącej przez ośrodek zależy od częstotliwości światła. Zjawisko to nazywamy dyspersją światła. Dla większości materiałów obserwujemy, że wraz ze wzrostem częstotliwości fali świetlnej maleje jej prędkość czyli rośnie współczynnik załamania ( Prawo odbicia i załamania-Rys. 1 ).